|
Από τα παλιά χρόνια στη
χώρα μας υπήρχαν διάφορα είδη καμινιών, τα οποία χρησιμοποιούνταν για την
παραγωγή γύψου, πίσσας και κάρβουνου.
Στην έρευνα μας εμείς
θα ασχοληθούμε κυρίως με τα καμίνια παραγωγής κάρβουνου που ήταν και εργασία
των κατοίκων του χωριού μου.
Το κάρβουνο στο
παρελθόν χρησιμοποιείτο σε πολλές βιομηχανίες όπως για το λιώσιμο του χαλκού
και του σιδήρου και την παρασκευή γυαλιού. Επίσης χρησιμοποιείτο και ως
κινητήριος ενέργεια για πλοία και τραίνα αλλά και για την παρασκευή φαγητού.
Το κάρβουνο είναι ένα
προϊόν του ξύλου από το οποίο αφαιρείται η υγρασία και η πίσσα.
Στην Κύπρο
χρησιμοποιούνται δύο είδη καμινιών για την παρασκευή κάρβουνων. Το
παραδοσιακό χωμάτινο καμίνι και το μεταλλικό κυλινδρικό καμίνι. Πιο κάτω θα
προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε πως με τα δύο αυτά καμίνια γίνεται η παραγωγή
κάρβουνων.
Στο παραδοσιακό
χωμάτινο καμίνι τα ξύλα κόβονται σε κατάλληλα τεμάχια και στοιβάζονται σε
σχήμα ημισφαιρίου, προσπαθώντας να μείνουν όσο το δυνατό πιο λίγα κενά
μεταξύ των ξύλων. Μετά τοποθετείται περιμετρικά και στη βάση του ημισφαιρίου
μια σειρά από πέτρες. Αυτό γίνεται ούτως ώστε όταν θέλουμε να αυξήσουμε τη
ροή του αέρα μέσα στο καμίνι για να γίνει η καύση, μετακινούμε τις πέτρες
ανάλογα. Επίσης μετακινώντας τις πέτρες μπορούμε να ελέγξουμε κατά πόσο
έχουν γίνει τα κάρβουνα.
Μετά ο σωρός των ξύλων
σκεπάζεται με βελόνες πεύκου και τελευταίο τοποθετείται χώμα με το οποίο
σκεπάζεται το καμίνι, εκτός από την κορυφή του καμινιού από την οποία
γίνεται το άναμμα του καμινιού. Οι βελόνες του πεύκου χρησιμοποιούνται για
να καλύψουν τα κενά πάνω στο καμίνι, ούτως ώστε να μπορέσει να τοποθετηθεί
το χώμα.
Μετά το καμίνι ανάβει
στην κορυφή για 5-10 λεπτά και μετά καλύπτεται και η κορυφή με χώμα. Μετά
από 6-8 ώρες ανοίγεται πάλι η κορυφή του καμινιού και γίνεται το «τάισμα»
όπως ονομάζεται, δηλαδή ανάβει ξανά για να γίνει η καύση των ξύλων και
ξανακλείνει. Αυτό επαναλαμβάνεται και την δεύτερη μέρα.
Για να τελειώσει η
καύση του ξύλου και να γίνει κάρβουνο χρειάζονται 6-8 μέρες περίπου. Κατά
την διάρκεια αυτών των ημερών το καμίνι πρέπει να επιβλέπεται από κάποιο
επειδή αν ανοίξει κάποια τρύπα στο χώμα πάνω από το καμίνι, τότε όλα τα ξύλα
θα καούν και θα γίνουν στάχτη.
Όταν το καμίνι
τελειώσει και τα ξύλα γίνουν κάρβουνα τότε το χώμα που σκεπάζει το καμίνι
αφαιρείται και χρησιμοποιώντας νερό σβήνουν τα κάρβουνα τα οποία στη
συνέχεια συσκευάζονται και πωλούνται στην αγορά.
Για την παρασκευή
κάρβουνων με τον δεύτερο τρόπο χρησιμοποιείται ένας μεταλλικός κύλινδρος
μέσα στον οποίο στοιβάζονται τα ξύλα τα οποία θα γίνουν κάρβουνα. Στην βάση
του καμινιού τοποθετούνται αεραγωγοί από τους οποίους διοχετεύεται η
κατάλληλη ποσότητα αέρα για να γίνεται η καύση και φουγάρα από τα οποία
βγαίνει ο καπνός.
Όταν τελειώσει το
στοίβασμα των ξύλων τοπο8ετείται ένα μεταλλικό κωνικό καπάκι στην κορυφή του
οποίου υπάρχει μια τρύπα από την οποία γίνεται το άναμμα του καμινιού και
μετά κλείνει και αυτή αφού ανάψουν τα ξύλα.
Μετά κλείνοντας και
ανοίγοντας τους αεραγωγούς στη βάση του καμινιού ελέγχεται η καύση η οποία
διαρκεί περίπου 15 ημέρες.
Αφού τα ξύλα καούν και
γίνουν κάρβουνα, κλείνουν όλοι οι αεραγωγοί στη βάση του καμινιού,
εμποδίζοντας το οξυγόνο το οποίο είναι απαραίτητο για να γίνεται η καύση των
ξύλων να εισέρχεται στο καμίνι και το αφήνουμε κλειστό.
Τέλος
τα κάρβουνα συσκευάζονται και
προωθούνται στην αγορά, από όπου τα αγοράζουμε και τα χρησιμοποιούμε για την
παρασκευή φαγητού και κυρίως της παραδοσιακής σούβλας.
|
